Niet alleen de industrie, maar ook de boeren namen het veen voor eigen doeleinden. Nog tot in de jaren ’50 maakte de boerenbevolking gebruik van het zogenaamde handturfsteken. Daarvoor werd later de mosstempel verwijderd en de onderliggende witte turf met een schep opgegraven. Aansluitend staken de arbeiders stukken van het zwarte turf – zeer zwaar lichamelijk werk. De zware plaggen, die net als het totale veen zeer veel water vasthielden, werden op een plek verzameld en meerdere weken of zelfs maanden te drogen gelegd. Het gedroogde turf gebruikten de veenboeren om hun woonruimtes te verwarmen. 

Handturfsteken was voor het veen draaglijker dan het industriële turfontginning, omdat  in het veen water werd opgehoopt en het veenmos verder kon groeien. Het Tausendschrittmoor is het echter door afwatering van de omgeving zó droog, dat ook in het veen geen water meer staat. Zo groeit hier enkel een veenboscomplex. Het Tausendschrittmoor ligt op een golvend reliëf, dat uit de voormalige riviergeulen van de Eems zou zijn kunnen ontstaan. De basis vormt een meestal een tot twee meter dik laagveen uit sterk ontbonden plaggen- en broekbosveen. Daaroverheen bevindt zich een stuk hoogveen, dat verschillende diktes kent.